Is korrelmaïs zaaien bij structuurschade de juiste optie?
Een gebrek aan alternatieven mag je niet beletten om kritisch te kijken naar het saldo van korrelmaïsteelt, en naar de staat van je grond.
Natte akkers met structuurschade krijgen tot dusver amper de kans om te drogen. Op die percelen kan je desnoods tijd kopen door een teeltseizoen over te slaan en een groenbedekker of faunamengsel te zaaien. Dat lijkt een dure maatregel, maar participeren aan een ecoregeling zou dit seizoen meer kunnen opleveren dan korrelmaïsteelt – in de eerste plaats voor je bodem, maar ook voor je portemonnee. Hou de hoofdteelt van 2025 al in het achterhoofd bij je keuze.
Korrelmaïsteelt in vraag
Zo groot het areaal is dat akkerbouwers niet konden inzaaien met wintertarwe, zo klein is de animo om die oppervlakte nu vol te zaaien met korrelmaïs. Dat is begrijpelijk, want het financiële perspectief voor de teelt is niet echt gunstig. Na een korte prijshausse bij het uitbreken van de oorlog in Oekraïne kwam de prijs stevig onder druk te staan. Bovendien blijft drogend weer vooralsnog uit. Op veel velden staat nog water, terwijl akkerbouwers graag met korrelmaïsteelt van start gaan tussen 20 april en 1 mei.
Goedkope teelt of toch niet?
Korrelmaïs heeft de naam een goedkope teelt te zijn, maar klopt dat nog wel? Een dosis zaaizaad is in 15 jaar tijd in prijs gestegen van circa 80 euro naar 130 euro en meer. Loonwerkers die het anders klaarspelen om een hectare maïs te dorsen aan een scherp tarief (minder dan 200 euro) deden klanten in 2023 bijdragen aan de sterk gestegen kosten. De maïsdorser werd uitgerust met rupsen en een sleeptractor met bestuurder stond stand-by.
Onderschat de variabele teeltkosten van korrelmaïs niet, en vorm je een compleet beeld, inclusief de kleinere kosten. Geen enkele tractor rijdt gratis tijdens het transport naar de graanhandelaar of bij de stoppelbewerking na de oogst van korrelmaïs. Een deel van de maïspercelen krijgt, buiten een basisbemesting met drijfmest en de aanvullende startmeststof, ook een onderhoudsbekalking of een kaliumgift. Tot slot zijn er vaste kosten, zoals administratie, afschrijvingen en onderhoud van machines, alsook de pachtprijs.
Zet je kosten op een rijtje
Laat het een uitdaging zijn om alle kosten zelf eens op een rijtje te zetten! Plaats er een realistische opbrengst tegenover. Het meerjarige gemiddelde uit de rassenproeven korrelmaïs (Varmabel 2021-2023) bedraagt 13,3 ton bij 15% vocht in de korrel.
Hoe groot de kloof is tussen de proefveldopbrengsten en je bedrijfsgemiddelde hangt onder meer af van je bodemtype, alsook van het belang dat je zelf hecht aan korrelmaïsteelt in je teeltrotatie. Op kleine percelen en akkers die niet goed genoeg bevonden worden voor aardappelen of suikerbieten, groeit vaak korrelmaïs. Die percelen halen je gemiddelde opbrengst omlaag.
Aan de huidige prijs van 182,5 euro per ton en een opbrengst van 9 ton droge maïs blijft de financiële opbrengst steken op 1.643 euro/ha. Trekt de maïsprijs verder aan tot 200 euro per ton en realiseer je een hoog bedrijfsgemiddelde van 11 ton droge maïs, dan realiseer je een brutosaldo van 2.200 euro/ha. Dat is voor aftrek van de droogkosten en van alle variabele en vaste kosten. Via de ecoregelingen kan je het brutosaldo met 350 euro/ha verhogen, indien je kiest voor een late inzaai na voorjaarsbraak.
Let wel: als je na 10 mei nog moet starten met drijfmest voeren en met grondbewerking, dan wordt het al gauw laat voor korrelmaïs. Lees ook goed de voorwaarden omtrent de voorjaarsbraak. Zo vereist deze ecoregeling dat een groenbedekker voor 15 maart vernietigd werd.
Overweeg een faunamengsel
Dankzij de ecoregelingen heeft een akkerbouwer heel wat hefbomen ter beschikking om op een financieel haalbare manier werk te maken van bodemherstel. Van het nemen van bodemstalen, het opbrengen van compost en stalmest tot een teeltplan met veel aanbreng van organische koolstof: de stimulansen zijn velerlei. Afgemeten aan de interesse die de zaadhandel ervaart, zal het faunamengsel veel gezaaid worden. Een waterziek perceel door de inzaai van een faunamengsel een seizoen uit productie nemen, is ook een vorm van bodemherstel.
De vergoeding voor het faunamengsel is met 1.500 euro/ha beduidend hoger dan de 600 euro vergoeding voor een groenbedekker als hoofdteelt. Daartegenover staat de veel langere aanhoudingsperiode van het faunamengsel (tot 15 maart 2025), een lage aanbreng van organische koolstof (550 kg EOC), het risico op veronkruiding en de beperktere keuze qua volgteelten die daarvan het gevolg is. Opnieuw lijkt korrelmaïs dan aangewezen in 2025 om het onkruid op te ruimen.
Eenjarige ecoteelten zijn ook een optie
De nadelen van het faunamengsel kan je op percelen met structuurschade doen kiezen voor een andere vorm van braaklegging die steun geniet. Via dezelfde ecoregeling ‘eenjarige ecoteelten’ is er ook steun voor teelten die niet geoogst worden. Meer specifiek gaat het onder meer om bladrammenas of gele mosterd, die minstens 2 maanden aangehouden en vervolgens ondergewerkt wordt.
Zo’n hoofdteelt van een groenbedekker kan – anders dan het faunamengsel – in 2024 nog gevolgd worden door een nateelt. De weersomstandigheden van de komende dagen zullen mee bepalen of waterzieke akkers met korrelmaïs ingezaaid worden, of een seizoen rust gegund krijgen.
