D e EPP (European People’s Party of Europese Volkspartij; EVP-fractie) is in het Europees Parlement momenteel de oudste fractie van de 7, maar ook de grootste, met 177 van de 705 leden. Dit jaar organiseerde de centrumrechtse partij voor de eerste keer een Conferentie ‘European Farmers’ Deal: EPP Vision for Agriculture’ ('Europese boerenovereenkomst: EPP-visie voor de landbouw in Europa').
Het is ook de eerste keer dat de focus duidelijk ligt op de landbouw. Manfred Weber, lid van het Europees Parlement én voorzitter van de EVP-Fractie, geeft aan dat zo’n conferentie nodig is: “In plaats van Europese boeren als vanzelfsprekend te beschouwen, moeten we ze steunen en meer betrekken bij de besluitvorming over de toekomst van Europa. We moeten ze respecteren, ervoor zorgen dat ze een goed inkomen kunnen verdienen, stoppen met het overladen met nieuwe bureaucratie en eindelijk het strategische belang van de voedselproductie in Europa onderkennen. De EVP-Fractie zal onze boeren en levendige plattelandsgebieden altijd steunen, aangezien zij een essentieel onderdeel vormen van onze Europese manier van leven.”
Het evenement kon meer dan 800 genodigden verwelkomen. Landbouwers en andere deskundigen en stakeholders op vlak van landbouw luisterden in het Europees Parlement naar tal van Europese sprekers, en ze konden bovendien ook hun eigen zeg doen omtrent de toekomst van de landbouw.
Nood aan steun
“Wij willen het Europese platteland en dorpen aantrekkelijk maken voor jongeren. Wij zijn van mening dat plattelandsgebieden verder moeten worden ondersteund – door te investeren in infrastructuur, in digitalisering, in innovatie en gezondheidszorgdiensten – zodat het leven in welk dorp dan ook in Europa dezelfde levenskwaliteit biedt als het leven in een stad”, onderstreepte Siegfried Muresan, vicevoorzitter van de EVP-Fractie.
“Een van de belangrijkste taken voor het volgende Parlement en de volgende Commissie is het beslissen over het toekomstige GLB voor de periode na 2027”, aldus Norbert Lins, die voorzitter van de Landbouwcommissie is. “In het GLB hebben we een sterke economische pijler nodig die de transitie naar duurzamere landbouwpraktijken mogelijk maakt, generatievernieuwing ondersteunt en boeren beter beschermt in een zeer volatiele wereldmarkt. Maar vóór het volgende GLB moeten we het GLB dat we hebben volledig evalueren. Het plannen van de volgende is een taak voor het volgende Parlement en de volgende Commissie”, aldus Lins.
Investeringen in technologie
“Wij eisen een hernieuwde focus op landbouwonderzoek en -innovatie in alle lidstaten. We hebben meer investeringen in technologie nodig. We zullen ook alle maatregelen steunen die jongeren in staat stellen de toekomst van de sector veilig te stellen en bovendien staan we voor een gelijk speelveld voor alle EU-boeren binnen de interne markt”, benadrukte Herbert Dorfmann, de EPP-woordvoerder in de Landbouwcommissie. “Wij verwerpen elke poging van grote, niet-agrarische ondernemingen om zichzelf op te zetten alleen maar om het GLB te exploiteren voor financieel gewin. Dit geld is van actieve boeren”, besluit hij.
Europarlementslid en lid van cd&v Tom Vandenkendelaere is trots dat met dit event de landbouw op de eerste plaats komt. “Dat komt deels door de oorlog in Oekraïne en de stijgende prijzen”, geeft hij aan. Volgens hem is het nu de moment om vooruit te kijken: hoe moet de farmers’ deal worden vormgegeven, is de centrale vraag.
Naar een beter GLB
Vandenkendelaere vindt alvast dat het bestaande GLB heel wat goede elementen bevat. Zo prijst hij de verschuiving naar duurzaamheid, wat in lijn is met de Green Deal doelstellingen, en geeft aan hij blij te zijn dat het GLB eerder gericht op het halen van doelen, in plaats van het volgen van strikte regels gevolgd door eventuele sancties. Verder is het een positief punt dat de nationale plannen afgestemd zijn op de behoeften van de landbouwers, en rekening houden met de nationale context.
Toch zijn er nog andere punten die beter kunnen. “Er is een grote druk op het budget. Er zijn veel eisen naar de landbouwsector, wat betekent dat het budget te klein is. Er zijn veel doelstellingen omtrent klimaat, miieu en biodiversiteit, maar het budget is sinds de jaren 80 gehalveerd van 65% van de EU-begroting tot iets meer dan 30%. Ook de handelsovereenkomsten blijven een werkpunt. Bij ons gelden strenge regels, terwijl de regels voor de import nog vaak te zwak zijn”, hekelt Vandenkendelaere.
Meerdere aandachtspunten
Vandenkendelaere geeft aan te streven naar 5 punten voor een optimaler GLB. Zo is een groter budget noodzakelijk. “Het GLB moet in de eerste plaats zijn doel blijven dienen. Het budget moet gaan naar onder andere het inkomen van de landbouwer, maar ook investeringen in de sector.” Hij ijvert voor meer steun voor de jonge boeren. “En dat betekent niet alleen geld, maar ook begeleiding en het feit dat ze moeten werken in goede omstandigheden. Het volgende GLB heeft een groter percentage betalingen voor jonge boeren nodig. In het huidige GLB is het minimum beperkt tot 3%, wat lang niet genoeg is om ervoor te zorgen dat Europa niet zonder jonge boeren komt te zitten. Want we weten nu wel langer dat de gemiddelde leeftijd van de boer best hoog is. Slechts 10% van de Europese landbouwers is jonger dan 40 jaar”, klinkt het nog.
Een andere focus ligt op mentaal welzijn. “Daar gaat nu te weinig aandacht naar, want EU heeft te weinig cijfers. De cijfers die nu ter beschikking worden gesteld, zijn die van de ongevallen. Echter, hier wordt niet gediversifieerd in het soort ongevallen. Dat kan dus ook mentaal zijn, zoals een burn-out. Die gegevens moeten beschikbaar worden gemaakt. Dit helpt dan ook om een ondersteunend netwerk uit te bouwen voor de landbouwer, mét steun van de EU. Boeren op een Kruispunt zou moeten in alle EU-lidstaten bestaan voor boeren in nood.”
Duurzaamheid is een cruciaal element in het nieuwe GLB, maar die moet wel haalbaar zijn. “Het is goed dat er ambities zijn, maar die moeten ook haalbaar zijn voor de landbouwsector. Boeren zijn de eerste schakel in de verschuiving naar duurzame voedselproductie, boeren zijn ook de eerste bewakers van het landschap en het milieu. Ze dragen het volle gewicht van al deze beleidsmaatregelen samen, dus er is evenwicht nodig. Innovatie is de sleutel om door te gaan op de weg naar duurzaamheid, een mooi voorbeeld vind ik het Inero-project, dat inzet op waterrecuperatie.”
Ten slotte vindt de Europarlementariër dat diversificatie in de landbouw noodzakelijk is, evenals digitale innovatie. “Dit sluit aan bij bredere discussie over strategische autonomie: hoe gaan we data moeten gebruiken? Wat met de eiwitstrategie? Daarnaast bestaat de behoefte aan verschillende soorten landbouw, waaronder groene landbouw, conventionele landbouw, biologische landbouw, mix van groot en klein, stadslandbouw, plattelandslandbouw, enzovoort.” Maar om dit te bewerkstelligen is er de nood aan een sterke EU. Europa moet uit de crisismodus komen, en een leidende rol spelen bij het vormgeven van de toekomst. Handelsovereenkomsten worden belangrijk, we moeten blijven streven naar een gelijk speelveld.
Marlies Vleugels
