Nieuwe Spaanse PRRSV-stam ‘Rosalia’ nog niet gedetecteerd in België

Voorlopig is deze stam nog niet gedetecteerd in België en werden noch bij de DGZ-regiodierenartsen, noch in de autopsiezaal van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) PRRSV-uitbraken gerapporteerd of onderzocht die doen vermoeden dat Rosalia in het land is. Rosalia behoort tot het Europees type PRRSV en wordt gedetecteerd met de standaard PCR-test. Om er zeker van te zijn dat de gevonden PRRSV-stam ‘Rosalia’ is, is verdere sequentiebepaling nodig.

Het Porcien Reproductief en Respiratoir Syndroom Virus komt wereldwijd voor en kan onderverdeeld worden in 2 genotypes: het Noord-Amerikaanse (NA) type en het Europese (EU) type. In België zijn het enkel de Europese types die problemen in het veld veroorzaken.

Verschillende gevolgen

Een uitbraak van PRRSV kan een ware abortusstorm veroorzaken bij zeugen die geen bescherming tegen de ziekte hebben. Bij zeugen die gedeeltelijk beschermd zijn, bijvoorbeeld door vaccinatie of door eerder contact met het virus, zijn de symptomen vaak minder opvallend. Bij deze dieren zien we een verhoging van het aantal verwerpingen, een groter aantal zwakke of doodgeboren biggen en meer problemen bij de biggen in de biggenafdeling.

Bij biggen en (jonge) vleesvarkens kan PRRSV aan de basis liggen van ademhalingsproblemen en is het een onderdeel van het Porcien Respiratoir-ziektecomplex. Dit ziektecomplex uit zich in respiratoire klachten die vaak gezien worden rond het spenen, wat sowieso een moeilijke periode is voor de biggen. Verder heeft PRRSV een negatieve invloed op de technische prestaties van de besmette biggen, zoals groei en voederconversie, ook al lijken de biggen op het eerste gezicht misschien niet ziek te zijn.

Rosalia zorgt voor meer problemen

Binnen elk genotype van PRRSV zijn er varianten of stammen bekend die meer of minder ziekteproblemen veroorzaken. Rosalia is er een van het eerstgenoemde type en zorgde voor serieuze problemen in de Spaanse varkensindustrie: er werden meer ernstig zieke zeugen gezien met zelfs sterfte tot gevolg, meer abortussen en meer doodgeboren biggen. In vergelijking met andere PRRSV-stammen ligt ook het sterftecijfer bij gespeende biggen en bij vleesvarkens beduidend hoger als deze dieren besmet worden met Rosalia.

Volgens de recente evoluties in Spanje blijken de reproductieve problemen te milderen, maar verschuift de problematiek meer naar de gespeende biggen, met bovengemelde respiratoire problemen tot gevolg. Over het algemeen zouden de problemen in Spanje nu milder verlopen dan bij de eerste uitbraken in 2021.

Nood aan verder onderzoek

Om een besmetting met PRRSV aan te tonen, kan men op zoek gaan naar het genetisch materiaal van het virus aan de hand van een PCR-test. Dit genetisch materiaal kan gezocht worden in het bloed van besmette varkens, maar ook via een autopsie op bijvoorbeeld organen of verworpen foetussen. Een PCR is een gevoelige analysetechniek die het onderscheid kan maken tussen de Noord-Amerikaanse en Europese stammen. Als we de aanwezigheid van de Europese Rosalia-stam willen bevestigen, moet er een verdere sequenering uitgevoerd worden, zodat we meer details verkrijgen over de specifieke virusstam die gevonden werd. Omdat Rosalia een mozaïek is van verschillende virusstammen die onderling gerecombineerd zijn, is het belangrijk om de gevonden PRRS-stam zo volledig mogelijk trachten te sequeneren.

Bioveiligheid troef

De belangrijkste manier van ziekteverspreiding tussen bedrijven is via (transport van) de dieren zelf. Dit is niet anders bij Rosalia. Momenteel worden er echter (bijna) geen varkens vanuit Spanje naar België getransporteerd. Omgekeerd gaan er wel vrachtwagens met Belgische – en dus niet met Rosalia besmette – biggen naar Spanje. Deze transporten moeten goed gereinigd en ontsmet worden vooraleer ze terugkeren naar België.

Sowieso blijft bioveiligheid dé belangrijkste maatregel om te vermijden dat een nieuwe PRRSV-stam het bedrijf binnenkomt en zich binnen het bedrijf verspreidt!

Enkele belangrijke externe bioveiligheidsmaatregelen zijn:

- Voorzie een hygiënesluis met een propere bedrijfseigen overall en laarzen, waar de externe bezoeker minstens de handen kan wassen vooraleer hij/zij het bedrijf betreedt. Een douche nemen is nóg beter.