Aan het onderzoek werkten de Universiteiten van Gent, Leuven en Newcastle mee. Het werd recent gepubliceerd in het internationale tijdschrift PeerJ.
De Canadese gans werd ingevoerd uit Noord-Amerika als jachtwild en gezelschapsdier. De vogels ontsnapten, verloren hun natuurlijk trekgedrag en kwamen in de jaren ‘70 voor het eerst bij ons tot broeden. De laatste twintig jaar nam de populatie exponentieel toe tot naar schatting 15.000 vogels.
Schade
Door hun graasgedrag veroorzaken de ganzen schade aan gewassen en graslanden in landbouw-, recreatie- en natuurgebied. Door hun mest vervuilen ze ook zwemwaters en plassen. De aanwezigheid van ganzen hypothekeert ook natuurherstelprojecten. De soort wordt beschouwd als een invasieve soort en de populatie wordt op veel plaatsen in de wereld beheerd. In Vlaanderen werden, bovenop de ganzen die bejaagd werden, in de periode 2009-2012 jaarlijks meer dan 2000 Canadese ganzen gevangen tijdens de ruiperiode. Ganzen vervangen dan hun slagpennen en kunnen niet vliegen. Ze worden dan gevangen in kooien. Dit beheer werd de daaropvolgende jaren verdergezet met een duidelijk effect op de populatie. Het wordt wetenschappelijk opgevolgd via tellingen en geëvalueerd door een werkgroep waarin de overheid, jagers, natuurbeschermers en onderzoekers zetelen. Op basis van jaarlijkse tellingen is het gemiddeld aantal Canadese ganzen per gemeente in Vlaanderen in de zomer ondertussen gehalveerd ten opzichte van 2010.
Studie
“Vermeden maatschappelijke kost ligt in de grootteorde van twintig miljoen euro”
De nieuwe studie bekijkt voor het eerst de financiële aspecten van dit beheer in een economische kosten / baten analyse. De onderzoekers vergeleken een scenario waarin ganzen enkel bejaagd worden en hun eieren geprikt worden, met het huidige scenario waarbij daarenboven ook ganzen gevangen en gedood worden. Ze projecteerden de ganzenpopulatie, de beheerkosten én de schadekosten tot 2050. Om de robuustheid van de analyse te testen varieerden ze verschillende parameters voor populatieontwikkeling, de schadekosten en de discontovoet.
Kosten
“Afvangsten zijn een effectieve, rendabele manier om de populatie in te tomen”
De kosten voor het verderzetten van het afvangen waren steeds zeer klein in vergelijking met de vermeden schadekosten. De minimaal vermeden maatschappelijke kost ligt in de grootteorde van twintig miljoen euro. De studie toont aan dat het gecoördineerd wegvangen, bovenop de andere beheermethodes, een economisch rendabele en effectieve bijdrage aan het ganzenbeheer is om op Vlaamse schaal de populatie in toom te houden en de impact van Canadese ganzen te milderen. Ze duidt ook op het belang van socio-economische analyses bij beslissingen over beheer van invasieve soorten.
