Zomerreeks : Roter Hahn maakt toeristen vertrouwd met het boerenleven in Zuid-Tirol
Het kwaliteitslabel Roter Hahn verenigt in de Italiaanse provincie Zuid-Tirol zo’n 1.650 authentieke, kleinschalige boerderijen en wijndomeinen. De organisatie zet in op gastenverblijven met hoevewinkels, boerderijrestaurants en agrarische ambachten. Echtheid, eerlijkheid, authenticiteit, duurzaamheid en kleinschaligheid zijn daarbij de belangrijkste trefwoorden.
Tussen 2004 en 2011 was ‘Plattelandstoerisme in Vlaanderen’ in onze contreien actief. Deze organisatie verruimde haar werking nadien naar ‘Logeren in Vlaanderen vzw’. Landelijke Gilden, de plattelandsorganisatie van Boerenbond, is nog steeds een van de partners. Onder de koepelnaam Vlaanderen Vakantieland ondersteunt en promoot Logeren in Vlaanderen in samenwerking met de provinciale toeristische organisaties vakantiebeleving en dichtbijvakanties in eigen land. Een van hun pijlers blijft ook vandaag de dag nog een vakantie-aanbod op (actieve) boerderijen.
Ook in andere landen promoten (landbouw)organisaties het plattelandstoerisme. In Zuid-Tirol, een brede grensregio in het noorden van Italië, brengt Roter Hahn sinds 1998 de landelijke cultuur in al haar verscheidenheid tot leven.
Roter Hahn is er ook een divisie van de regionale landbouworganisatie. Het opvallende logo is… een rode haan in een typisch boerenberglandschap onder een stralende zon.
Bergrestaurant Zmailer
Sonja Kaserer, marketingverantwoordelijke bij Roter Hahn, ontvangt ons in het boerderijrestaurant Zmailer. In dit hoog aangeprezen gasthof is het een drukte van jewelste op het zonnige terras. Elisabeth Thaler loopt af en aan tussen de keuken en de hongerige wandelaars. Zmailer ligt – op 1.094 m hoogte – immers langs een populaire wandelroute.
In de keuken maakt Martha, haar mama, het ene knödelgerecht na het andere. Het is de specialiteit van het huis (en van de regio). De armeluiskost – een broodbal – werd er opgewaardeerd tot varianten met paddestoelen, spekjes, spinazie of een slaatje en wordt ook gegeten in een maaltijdsoep. Op deze boerderij houden ze enkele varkens en kippen en er worden ook groenten geteeld. De familie Thaler maakt ook eigen vleesproducten en ze bakken hun eigen brood.
Ondersteunen van tweede bedrijfstak
“De naam Roter Hahn is alom bekend in Italië, maar zeker ook in Oostenrijk en Duitsland”, vertelt Sonja Kaserer. “De meeste landbouwbedrijven in Zuid-Tirol zijn te klein om een volwaardig inkomen te realiseren. Gastenkamers zorgen voor een belangrijk bijkomend inkomen.”
Roter Hahn vindt het belangrijk om de landbouwers bij die bijkomende bedrijfstak te ondersteunen. De organisatie stelde onder meer kwaliteitsnormen op. Dit systeem zorgde ervoor dat de boeren ook betere prijzen konden vragen aan de toeristen. “In begin was dit agrotoerisme vooral populair bij rijkere Italianen, maar al snel volgden de Duitsers. Vandaag de dag tellen we ook veel vakantiegangers uit Oostenrijk, Zwitserland en Nederland. De Belgen kennen ons ook wel, maar die moeten we nog meer veroveren”, lacht Kaserer.
Er zijn volgens Sonja Kaserer zo’n 3.500 boerderijen die in Zuid-Tirol gasten ontvangen, 1.650 daarvan zijn aangesloten bij Roter Hahn. “We willen met onze organisatie vooral mensen kennis laten maken met het boerenleven in Zuid-Tirol. Ons team ondersteunt daarbij landbouwers met advies en met gezamenlijke marketing. We beschikken over een meertalige website – ook in het Nederlands (www.rodehaan.it/nl) – en over mooie folders en we doen publiciteitscampagnes. Onze leden – die jaarlijks een lidmaatschap van 400 euro betalen – kunnen deelnemen aan heel wat cursussen en aan een jaarlijks congres.”
Bewaken van kwaliteitsnormen
Roter Hahn hanteert een bloemensysteem, tot maximaal 5 bloemetjes, naargelang het soort logement en de aanpak op de boerderij. Kaserer: “De quotering gebeurt door een onafhankelijke certificeringsorganisatie. Het logo van Roter Hahn staat daardoor garant voor een hoge kwaliteit en trans-parantie. Dankzij strenge criteria en regelmatige inspecties behouden we een hoog niveau. Het aanbod boomt trouwens. Vooral bij een generatiewissel op de boerderij zien we dat de nieuwe generatie een upgrade doet van hun vakantieverblijf en zo weer nieuwe inkomsten genereert.”
Meerdere pijlers
Roter Hahn is vandaag de dag veel meer dan vakantieverblijven. “Onze tweede pijler is een aanbod van lokale kwaliteitsproducten. We tellen 86 producenten die eieren, kaas, wijn, bier, vlees, jam… verkopen op de boerderij. Ook hier zijn de criteria streng. Zo moet bijvoorbeeld 75% van hun aanbod op hun eigen boerderij geproduceerd worden. Zo behouden we een duidelijk verschil met de ‘lokale’ producten die warenhuizen verkopen. Klanten waarderen dit. Dat het authentieke speck bij de boer daardoor driemaal duurder is, vinden ze niet meer dan normaal”, stelt Sonja Kaserer.
De organisatie ondersteunt ook boeren die maaltijden serveren. “Het is onze moeilijkste tak. We tellen nog 21 landbouwbedrijven die deze zware combinatie maken. Je moet immers over een goede kok beschikken. Dikwijls is dat iemand van de familie. Bij Zmailer kunnen ze bijvoorbeeld rekenen op Martha Thaler, de mama des huizes, maar dat is lang niet overal het geval. Ook een goede logistiek is niet evident voor een boerenrestaurant.
Enkele van de Roter Hahn-landbouwers specialiseerden zich in een ambacht. “Deze boeren bewerken bijvoorbeeld hout tot voorwerpen en kunstobjecten of ze verwerken wol. We hebben ook een mandenvlechter.”
Sonja Kaserer kondigt ook trots een nieuw aanbod aan. “Sinds 2023 kun je bij een van onze landbouwers nabij Bolzano naar de kookles. Deze kookgrage boerin biedt enkele keren per jaar kookcursussen rond een bepaald thema aan. Zo kun je er bijvoorbeeld leren koken met ingrediënten van boven 1.000 m hoogte. Bedrijven of groepen kunnen er ook terecht voor teambuildings. Op die manier zetten we onze landelijke keuken met typische Zuid-Tiroolse producten volop in de kijker.”
Genoeg redenen dus om eens een Roter Hahn-verblijf te boeken.
